دیهٔ أعضای زنده

۱- عقل = زایل نمودن عقل ودیوانه نمودن کسی موجب دیهٔ کامل انسان است .

۲- موی سر = زایل نمودن آن که دیگر نروید و کچل شود موجب دیهٔ کامل انسان است .

۳- موهای صورت = زایل نمودن پلك و ریش و ابرو که دیگر نروید موجب دیهٔ کامل انسان است .

4- چشمان = اگر یکی را از بین ببرد نصف دیه و هردو موجب دیهٔ کامل انسان است .

5- پلک ها = نابود کردن پلك بالا موجب ثلث دیه و زیرین نصف دیه است .

6- بینی = اگر قطع شود تمام دیه واگر ناقص شود به نسبت نقص از ديه محسوب مي شود وحسّ بويائي همچنين .

۷- بینائی = اگر دو چشم سالم است لیکن بینائی را از بین ببرد دیهٔ کامل می پردازد .

۸- گوشها = اگر يك گوش قطع شود نصف دیه و هردو دیهٔ کامل و بعضی به نسبتش .

۹- شنوائی = اگرحسّ شنوائی هر دو را از بين ببرد دیهٔ كامل می پردازد واگر يكي را نصف دیه .

۱۰- لبها = هردو لب را قطع کند دیهٔ کامل و یکی نصف دیه واگر مُنشّق شود ثلث دیه .

۱۱- زبان = اگر قطع شود دیهٔ کامل واگر مقداری از آن قطع شود به نسبتش محسوب می شود .

12- گفتار = از بین بردن قدرت تکلّم دیهٔ کامل و ضایع شدن بعض مخارج حروف به نسبتش محسوب .

۱۳- دندان ها = همگی را نابود کند دیهٔ کامل و بعضی از آنها به نسبت تقسیم دیه بر آنها محسوب .

14- گردن = اگر گردن را بشکند دیهٔ کامل و اگر معیوب کند و ناقص شود به نسبت نقص محسوب .

15- دستها = هر دو دست را اگر قطع کند دیهٔ کامل و یکی نصف ديه دارد .

16- بند انگشتان = هر بند انگشت يك سوم عشر ديه و هر ناخن ده مثقال اگر نروید و پنج مثقال اگر بروید .

۱۷- انگشتان = اگر تمامی انگشتان را نابود کند دیهٔ کامل و هر يك انگشت يك دهم دیه .

۱۸- تیرهٔ كمر = اگر بشکند دیهٔ کامل و اگر معالجه شود و خوب شود صد مثقال طلا ديه دارد .

۱۹- نخاع = قطع نخاع موجب دیهٔ کامل و مقداری از آن اگر ناقص شود به اندازه اش محسوب می شود .

۲۰- پستان زن = هردو پستان را اگر نابود کند دیهٔ کامل و یکی نصف ديه دارد .

۲۱- پستان مرد = هردو با هم یك چهارم دیه کامل و یکی نصف آن که يك هشتم دیهٔ کامل است .

22- ذكر مرد = از حشفه ببالا تمامي ديه و اگر كمتر به نسبت آن  محسوب می شود .

23- ذکر عنیّن = ذکر مردی که اصلاً حرکت ندارد يك سوم دیهٔ سالم است .

24- بیضه ها = هردو تخم مرد با هم دیهٔ کامل و هر يك  نصف دیه دارد.

25- فرج زن = هردولب فرج را نابود کند دیهٔ کامل و یك طرف نصف دیه دارد .

26- إفضای زن = مخارج بول و غایط اگر یکی شود دیهٔ کامل دارد.

۲۷- نشیمنگاه = هردو دنبه نشیمنگاه با هم دیهٔ کامل و یکی از آنها نصف ديه .

۲۸- پاها = هردو پا دیهٔ کامل و يك پا نصف دیه و أجزای آن به نسبتش محسوب .

۲۹- دنده ها = دنده های سینه که به قلب متّصلند هریکی بیست و پنج مثقال و سایر دنده ها هر یك ده مثقال .

۳۰- شانه ها = هردوشانه باهم موجب دیهٔ کامل ویکی که معالجه شود و خوب شود چهل مثقال طلا.

31- عُصعُص = استخوان مقعد اگر بشكند و نتواند از غايط جلوگيري کند دیهٔ کامل دارد .

32- بکارت = اگر بکارت دختری را از بین ببرد موجب مهرالمثل زن های خویشاوند اوست .

۳۳- مثانه = اگر کسی مثانه کسی را پاره کند موجب دیهٔ کامل است .

34- اگر کسی میان دو عورت کسی بزند که نتواند دیگر از ادرار و غایط جلوگیری کند موجب دیهٔ کامل است .

۳۵- اگر کسی شکم کسی را لگد کند تا خود را نجس کند یك سوم ديه باید بپردازد .

36- کسی که عضوی را بشکند و خوب شود یك پنجم دیه آن را می پردازد و اگر جُزئی از عضو کسی را معیوب سازد یك سوم دیهٔ آن را می پردازد .

اصل این مطالب را می توانید در صفحه 314 کتاب خلاصه الفقه مطالعه نمایید.