ولایت دارای مراتب و اقسام میباشد از این قبیل :
۱- ولایت تکوینی و تشریعی و أولویّت بتصرف از مردم بر مردم که مخصوص پیامبر (ص) و دوازده امام (ع) است.
۲- ولایت فقیه جامع الشرائط بر مصالح مسلمانان و امور حسبیّه و تصدّی حکم و قضاء و إفتآء.
۳- ولایت پدر بر اولاد صغیر و همچنین پدر پدر .
4- ولایت پدر بر دختر بالغهٔ باکره در ازدواجش .
۵- ولایت شوهر بر زن خود در مواردش .
6- ولایت وصیّ بر موصیّ علیه عهدی .
7- ولایت قیّم بر صغار یتیم و سرپرستی آنان و اموالشان .
8- ولايت ولد أرشد بر تجهيز والدين و غسل و كفن و دفن و حبوه.
۹- ولایت آقا و سیّد بر غلام و کنیز و عبد خود.
10- ولايت خویشاوندان ضامن جریره دربارهٔ دیه.
۱۱- ولایت ولیّ دم و اولیای مقتول برخون او.
۱۲- ولایت قاضی شرع بر کسیکه إمتناع از حضور بدادگاه دارد.
۱۳- ولایت متولّی موقوفه بر موقوفه و مصالح آن.
14- ولایت حلفاء بر حلیف پس از پیمان حلف و سوگند دفاع و یاری.
15- ولايت وکیل در مورد وکالت بر شئون موکّل.
16- ولایت عدول مؤمنین بر صغار یتیم با نبودن وصیّ و قیّم و ولیّ فقیه.
اصل این مطالب را می توانید در صفحه 18 کتاب خلاصه الفقه مطالعه نمایید.